Dermatologen: zorgen over minder checks op huidkanker tijdens coronacrisis | NU

De terrassen gaan op 1 juni weer open, de stranden worden drukker en de zon schijnt ongehinderd door een dikke CO-2 laag op onze lichamen. Voor zonaanbidders heerlijk, maar dermatologen maken zich zorgen om het verminderd aantal controles op huidkanker. Minder mensen laten zich controleren door de huisarts tijdens de huidige coronacrisis.

Het aantal diagnoses van huidkanker is in de coronacrisis wekenlang gehalveerd, blijkt uit de laatste cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Dat baart dermatologen zorgen, omdat vroege herkenning van huidkanker essentieel is voor een snelle behandeling.

Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland: jaarlijks komen er bijna 70.000 nieuwe huidkankerpatiënten bij. Dat betekent dat een op de vijf Nederlanders de diagnose huidkanker krijgt.

En dat cijfer gaat richting de een op vier, aldus de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie. “Andere vormen van kanker stijgen niet zo dramatisch”, vertelt een woordvoerder. “Huidkanker steekt er echt bovenuit.”

Vaak behandelbaar, maar wel permanente schade

Er zijn drie soorten huidkanker, vertelt dermatoloog Amber Goedkoop, werkzaam bij het St. Antonius Ziekenhuis. “Het basaalcelcarcinoom komt het meest voor en is goed behandelbaar. Het plaveiselcelcarcinoom is agressiever, maar meestal ook goed behandelbaar. Het melanoom kan uitzaaien en is daarmee het gevaarlijkst.”

Huidkanker kan heel lokaal optreden: op de oren, lippen en zelfs op oogleden. “Hoe klein het oppervlak ook is, je moet het insmeren met zonnebrandcrème en beschermen. Huidkanker is in de meeste gevallen behandelbaar, maar door het wegsnijden van de kankercellen kun je wel verminkingen en littekens krijgen.”

Eén keertje verbranden al erg?

Vergroot één keer verbranden al het risico op huidkanker? De uv-straling in de zon beschadigt permanent het DNA in je cellen, vertelt dermatoloog Birgitte Visch, behandelaar van huidkankerpatiënten bij ziekenhuis Rijnstate. “Als je als kind al een keer bent verbrand, telt dat later nog mee. De cellen herstellen zich niet. Hoe meer zonbeschadiging daar bijkomt, hoe groter de kans op huidkanker.”

Een keer verbranden vindt Visch al te veel, dus ook ‘maar’ één keertje verbranden per jaar. Gelukkig krijgt niet iedereen die een aantal keer is verbrand huidkanker. “Iedere huid is anders. En in sommige families komt huidkanker meer voor dan in andere.”

Elke verbranding telt mee, ook van die keer als kind. (Foto: Getty)

‘Bruinen’ ook schadelijk

Dat bruine kleurtje is ook niet zo gezond als het eruit ziet. “Hoe gebruinder je bent door de zon, hoe meer schade je hebt aan je huid”, zegt Visch. Elk jaar bruinen zonder te verbranden kan ook zorgen voor huidkanker. Dan is er geen acute, maar chronische zonbeschadiging.”

Die bruine kleur die je ziet is toegenomen pigment. Zorgt dat juist niet voor extra bescherming tegen de zon? Visch: “Mensen met een gebruinde huid verbranden minder snel, net als mensen met een bruine huid, maar het kan zeker nog voorkomen. Het biedt geen volledige bescherming.”

Dikke huid zorgt wél voor extra bescherming

Wat wel wat bescherming kan bieden is een dikke huid, vertelt Goedkoop. Bij blootstelling aan zonlicht wordt de huid dikker en dat biedt extra bescherming. “In die zin kun je je huid laten wennen aan de zon. Doe dit in de lente, bijvoorbeeld een kwartiertje en smeer je daarna in, want je moet natuurlijk niet verbranden. Mensen met een lichte huid moeten daarom hiermee oppassen.”

Naast dit ‘wennen’ is het niet slim om tussen 11.00 en 15.00 uur onbeschermd in de zon te komen, adviseert Goedkoop. “Smeer je altijd om de paar uur in en zorg voor bedekkende kleding, petjes en parasols.”

De zon is toch ook gezond? “Het is natuurlijk goed om buiten te zijn en wat zon te vangen”, zegt Goedkoop. “Zonlicht zorgt voor de aanmaak van vitamine D. Maar een kwartier per dag is daar voldoende voor.”